สังคมมักจะบอกเราว่า ถ้ายังทำตัวเองได้ไม่ดี ไม่ต้องไปเตือนคนอื่น คำพูดที่พอจะนึกออกก็คือ คุณไปทำตัวเองให้ดีๆ ก่อนที่จะมาเตือนคนอื่นเถอะ ซึ่งฟังดูก็เหมือนจะใช่นะ คุณยังทำตัวไม่ดี แล้วคุณจะไปสอนคนอื่นได้ยังไง

ผมเองก็เหมือนคนทั่วๆไป ค่อนข้างหงุดหงิดที่มีคนที่ไม่ได้ดีเด่อะไรมาเตือนหรือให้ความเห็น แต่พอมาคิดๆ ดู หลายๆ ครั้งสิ่งที่คนที่ไม่ได้ดีเด่เหล่านี้เตือนหรือให้ความเห็น มันก็ถูกต้องนี่หว่า แล้วในเมื่อถ้าสิ่งนั้นถูกต้อง เราจะปิดกั้นตัวเองจากสิ่งที่ถูกต้องทำไม

ตรงกันข้าม ผมว่าเราควรถูกเตือนหรือถูกให้ความเห็นเป็นอย่างยิ่ง จากนั้นจึงเก็บเฉพาะการเตือนหรือความเห็นที่มีคุณภาพมาใช้งาน คำเตือนและความเห็นที่มีคุณภาพจะเป็นเหมือนหินลับมีดที่ลับคุณให้คมยิ่งขึ้น

"แกงส้มร้านคุณเปรี้ยวไปนะ, แกงส้มร้านคุณรสชาติต้องปรับปรุงว่ะ" ถ้าผมเป็นเจ้าของร้าน ผมว่าผมควรจะต้องปรับปรุงรสชาตินะ ไม่จำเป็นต้องให้แชมป์เปี้ยนการทำแกงส้มแห่งประเทศไทยมาแสดงความคิดเห็น

หรือคุณคิดว่าผมควรเถียงลูกค้าดีว่า "ไปทำแกงส้มให้เป็นก่อน แล้วค่อยมาว่ากันใหม่"

มายังฝั่งผู้ให้ความคิดเห็นบ้าง การให้ความคิดเห็นแบบธรรมดาๆสั่วๆ แบบนั้นใครๆก็ให้ได้ แต่การให้ความเห็นแบบมีคุณภาพนั้น เป็นการปฏิบัติตนที่ยากมาก ยากยิ่งกว่าการเป็นผู้รับความเห็นที่ดีด้วยซ้ำไป

ความพอดี, ประมาณตนเอง, เลือกสรรคำพูด, ตรงประเด็น, สุภาพ, สร้างสรรค์, อารมณ์ขัน, มารยาท ฯลฯ มากมายจนไม่สามารถบรรยายได้หมด อาจจะไม่จำเป็นต้องครบทุกข้อ แต่ถ้าขาดมากเกินไป สิ่งที่ได้ อาจเป็นสิ่งที่ตรงกันข้ามกับคำขอบคุณ

"แล้วทำไมฉันต้องให้ความเห็นดีๆ ด้วยล่ะ ลำบากต้องมาสรรแต่งคำอีก" ก็แหม ถ้าให้แล้วสังคมก็มีแนวโน้มที่จะดีขึ้นน้า เป็นการฝึกและขัดเกลาตัวเองไปด้วยในตัว ดีจะตาย แถมคนที่เก่งๆ ส่วนมากเค้าก็ทำเรื่องยากกันทั้งนั้นนะครับ

ปล. "อคติ" ถือเป็น Debuff อย่างหนึ่ง ถ้าเกิดขึ้นแล้ว โอกาสที่ความเห็นดีๆจะเข้าสู่สมองจะลดลงไป 80 - 100%